Weer op plaats van bestemming: wolken en zon, 31 graden
Weer thuis: overwegend zonnig, 21 graden

Ik heb genoten van mijn laatste dag in Aix-en-Provence. Ik heb weer veel geleerd en nieuwe dingen gezien. Ik ben heel blij dat ik gisteren besloot om een extra dagje in Aix te blijven zodat ik de kathedraal uitgebreid kon bezoeken en nog heb ik maar een deel in dit verslagje gezet. Ik wou dat ik al wat cursussen kunstgeschiedenis had gevolgd voordat ik de kathedraal twaalf jaar geleden bezocht, want ik zag nu allemaal andere dingen dan toen omdat ze me toen niet opvielen.
Naast de kathedraal ook nog iets over een van de mooiste bibliotheken en een van de beroemdste schilders van de wereld.

Cathédrale Saint-Sauveur
De kathedraal van Aix is vrij klein, maar er zijn een paar verborgen plekjes en daarom vond ik het de moeite waard om terug te komen. Toen ik 13 jaar geleden in Aix was was ik de eerste middag naar de kathedraal gelopen, maar toen bleek dat ik niet alles kon zien ben ik de volgende ochtend teruggegaan voor de rest. Op de site van de kathedraal (zie hieronder) staan allemaal foto’s en de hele geschiedenis, maar dit is wel in het Frans.
De kathedraal van de heilige verlosser is gebouwd op de fundamenten van een oud Romeins forum. De oude kerk Saint-Maximin is een deel van de kathedraal. er is omheen gebouwd. Verder werd de kathedraal in drie fasen gebouwd van de 13e tot de 17e eeuw en is daarom in verschillende bouwstijlen gebouwd. Af en toe moesten ze stoppen omdat het geld op was, er een oorlog was of er een ziekte (vooral de pest) uitbrak. Het is een beetje een ratjetoe.
Voor een van de buitenmuren werden antieke blokken gebruikt of het werd tegen een antieke muur aangezet (ik las verschillende dingen, maar je ziet precies om welke muur het gaat). Het gebouw is grotendeels hooggotisch, de portaal is laatgotisch en de koepel is uit de renaissance.
Het interieur van de kerk is vrij sober, maar er hangen wel mooie schilderijen en staat een aantal beelden. De drieluik van Mozes en de brandende struik geschilderd door Nicolas Froment in 1476 is beroemd.

Beeld van Sint Mitre
Op de façade staat in het midden een beeld Maria met kind, bovenop staat Sint Michaël en verder staan er beelden van heiligen en figuren die belangrijk waren voor Aix. In de middelste rij, in de hoek aan de linkerkant staat een beeld van een man die zijn hoofd vasthoudt. Er zijn meerdere heiligen die nadat ze onthoofd waren met hun hoofd in hun handen nog een stukje verder liepen. Zo zijn er Aphrodisius van Alexandrië, Nicasius of Reims en de bekendste Denis van Parijs, maar hier hebben we te maken met Mitre, een landarbeider die in 433 in Thessaloniki geboren was. Op zijn 24e ging hij naar de Provence in hoop op een beter leven.
Beschuldigd van hekserij omdat hij een wonder had laten gebeuren. Hij werd onthoofd. Vervolgens raapte hij zijn hoofd op en bracht het naar de Église Notre-Dame de la Seds in Aix. In 1383 werden zijn relikwieën overgebracht naar de kathedraal. Ook eeuwen na zijn dood verrichtte hij nog wonderen: Naar verluidt had de rechterzuil met zijn grafsteen een glimmend gat waaruit een vloeistof stroomde die goed was tegen oogzweren.

Baptisterium
De doopkapel werd gebouwd inde 5e of 6e eeuw. Het heeft een achthoekige vorm en het midden is omgeven door acht  spolia  uit de Romeinse tijd. Zes van de acht kolommen zijn gemaakt van groen marmer, twee van graniet. Het grote achthoekige doopvont, bestemd voor volwassenendoop is er niet meer. In de doopkapel werd warm water gebruikt uit de Romeinse baden. De gewelven en de koepel zijn veel later gebouwd

Klooster
Naast de kathedraal ligt een klein romaans klooster dat werd gebouwd aan het eind van de 12e eeuw. Het is te bezichtigen, maar je mag er maar 20 minuten naar binnen en alleen met een gids. Er zijn rondleidingen in verschillende talen. Ik moest even wachten tot ik naar binnen kon, maar ik vond dat helemaal niet erg, want het is een prachtige en inspirerende plek. Het klooster is dan ook een van de belangrijkste in de Provence. Kenmerkend zijn de arcaden gedragen door slanke dubbele zuilen. De zuilen zijn gemaakt van marmer en versierd met schilderachtige kapitelen. Op de hoekpilaren zijn de symbolen van de vier evangelisten te zien: Marcus met een leeuw, Lucas met een stier, Johannes met een adelaar, Mattheüs met een mens. De westgalerij verhalen uit het Oude Testament, de noordgalerij scenes uit het leven van Jezus, de oostgalerij de geschiedenis van de kerk en de zuidgalerij planten en bloemen die het hof van Eden symboliseren.

Deuren
De donkerrode houten deuren van de kathedraal verbergen prachtige exemplaren met uit walnoothout gesneden figuren. De voorzetdeuren worden op verzoek aan het eind van de ochtend geopend. Ik vond het heel erg de moeite waard om hiervoor terug te komen.
De deuren zijn gemaakt tussen 1508 en 1510 door Jean Guiramand uit Toulon en door de broers Raymond en Jean Bolhit uit Aix . Ze zijn uitgevoerd in de flamboyante gotische stijl en ik vind ze niet onderdoen aan sommige deuren die ik in Italië heb gezien. Op de deurpanelen staan op het onderste deel de vier profeten uit het Oude Testament en op het bovenste deel staan twaalf sibillen.

Cézanne en Montagne Sainte-Victoire
Cézanne was een beroemde kunstschilder uit Aix-en-Provence. Hij werd geboren in 1839 en stierf in 1906. Voor zijn levensloop en schilderijen verwijs ik graag naar de wikipediapagina. Ik wil het nu vooral over zijn muze hebben: La Montagne Sainte-Victoire (kan een berg een muze zijn?) waar hij ongeveer 80 schilderijen van maakte. Ik ben geen groot liefhebber van Impressionistische kunst maar dit wel mooie schilderijen. Uiteraard heb ik ze niet allemaal gezien maar ik kom (of kwam) er wel een een tegen in een museum.
Dit jaar staat in Aix in het teken van Cézanne en er zijn meerdere tentoonstellingen waaronder een grote in Musée Granet.

Bibliothèque Mejanes
Nu ik een extra dag in Aix had kon ik eindelijk naar de Bibliothèque Mejanes die ik alleen van foto’s ken. Deze bibliotheek komt wel eens langs op Pinterest in het lijstje mooiste bibliotheken ter wereld. Ik kende alleen de buitenkant van de bibliotheek en misschien heb je ook wel eens foto’s daarvan langs zien komen. Tegen de gevel staan drie enorme boeken: Le Petit Prince van De Saint-Exupéry, La Maladie Imaginaire van Molière en L’Étranger van Camus. Omdat ik alleen de gevel kende dacht ik altijd dat het een modern gebouw was, maar dat is niet zo, de bibliotheek is gevestigd in een oude luciferfabriek uit 1893 en de collectie is nog veel ouder: de bibliotheek vindt zijn oorsprong in de uitgebreide collecties van Jean-Baptiste Marie de Piquet, markies van Méjanes (1729-1786), een groot boekenliefhebber die tijdens zijn leven diverse functies bekleedde in het bestuur van 
Aix-en-Provence. In het archief van de bibliotheek bevinden zich onder meer boeken uit de middeleeuwen, kranten uit de 19e en 20e eeuw en posters vanaf de 17e eeuw. Het is zeker geen doorsnee bibliotheek.

Calissons d’Aix
Calissons zijn mijn guilty pleasure. Het is maar goed dat ze hier nauwelijks te koop zijn, heel erg duur zijn en moeilijk na te maken zijn anders zou ik ze heel vaak eten. Maar in Aix kan je ze overal kopen (en inmiddels ook in de rest van Frankrijk). Er zijn zelfs winkels waar ze alleen calissons verkopen, zo ongeveer net als pralines in België. De grootste fabriek Le Roi René, zit net buiten Aix.
Calissons zijn ruitvormige snoepjes gemaakt van amandelmeel, suiker en gekonfijte meloen. Helaas had de Franse supermarkt hier ze niet anders had ik vorige week een doosje meegenomen.
Volgens een populaire legende vond de introductie van calissons in de Provence rond het midden van de 15e eeuw plaats, tijdens het tweede huwelijk van koning René van Anjou. Anderen suggereren dat het pas in zijn moderne vorm in de 16e eeuw werd geïntroduceerd, omdat toen amandelen een gevestigde teelt werden in Aix-en-Provence. Welk verhaal waar is interesseert me niet zoveel. Ik vind ze verschrikkelijk lekker.

Ik heb weer genoten van Aix-en-Provence en er is nog veel meer te doen, maar ik wil weer door. Morgen ga ik naar Gordes en ter voorbereiding daarvan ga ik straks de film A Good Year kijken. Aanrader!

Eten
Ik had nog wat ratatouille over van gisteren en daar heb ik wat aardappelschijfjes bij gebakken. Niet echt ingewikkeld, maar wel lekker!

Vandaag gebruikt

Cathédrale Saint-Sauveur
https://nl.wikipedia.org/wiki/Kathedraal_van_Aix-en-Provence
Site van de kathedraal https://piloufacq.wixsite.com/cathedralestsauveur
https://en.wikipedia.org/wiki/Saint_Mitre

Cézanne en Montagne Saint-Victoire
https://nl.wikipedia.org/wiki/Paul_C%C3%A9zanne
https://fr.wikipedia.org/wiki/Montagne_Sainte-Victoire_(C%C3%A9zanne)

Bibliothèque Mejanes
https://en.wikipedia.org/wiki/Biblioth%C3%A8que_M%C3%A9janes

Calissons
https://en.wikipedia.org/wiki/Calisson

Gidsen
Capitoolgids Provence & Côte d’Azur
Aix Insolite et secrète

Aan het lezen
One Summer in Provence van Carol Drinkwater